Traumabehandeling bij mensen met een psychose is effectief

Traumabehandeling bij mensen met psychosen is effectief en leidt niet tot verslechtering, zoals jarenlang werd gevreesd door professionals in de psychiatrie. Dit blijkt uit recent onderzoek bij 13 GGZ instellingen in Nederland door het consortium Treating Trauma In Psychosis, bestaande uit onderzoekers van de Vrije Universiteit (VU), Radboud Universiteit en ACTA. Het onderzoek toont aan dat mensen met psychosen vaak het slachtoffer zijn van mishandeling en misbruik in hun jeugd. Deze ervaringen vergroten niet alleen de kans op het ontwikkelen van psychosen, veel mensen hebben daarnaast ook een posttraumatische stress stoornis (PTSS) ontwikkeld. De diagnose PTTS wordt binnen de Nederlandse GGZ in de meeste gevallen niet gegeven en daarom blijft een effectieve behandeling uit. Volgens het Treating Trauma In Psychosis consortium is een adequate diagnostiek en behandeling dan ook van groot belang. De resultaten van het onderzoek verschijnen vandaag in het tijdschrift JAMA Psychiatry.

Nauwelijks aandacht voor trauma bij mensen met psychosen
In de klinische praktijk wordt weinig aandacht besteed aan trauma’s en de gevolgen daarvan bij mensen met psychosen. Binnen GGZ instellingen wordt de diagnose PTSS bij mensen met een psychose in meer dan 95% van de gevallen gemist. VU-onderzoeker David van den Berg licht toe: “Als deze diagnose al wordt vastgesteld, dan krijgen mensen met psychosen hiervoor zelden effectieve een behandeling aangeboden. Dit komt omdat clinici het idee hebben dat effectieve richtlijnbehandelingen voor PTSS bij mensen met psychosen niet zullen werken en zelfs kunnen resulteren in verslechtering van klachten of negatieve gebeurtenissen, zoals suïcidepogingen. Dit is ernstig, want mensen met de combinatie van psychose en PTSS hebben juist ernstigere symptomen en hebben een slechtere prognose, dan mensen die slechts één van deze stoornissen hebben.”

Onderzoek en resultaat
Het onderzoek is uitgevoerd bij 155 mensen met een psychotische stoornis bij de GGZ instellingen Parnassia, Pro Persona, GGZ Oost Brabant, GGZ Noord-Holland-Noord, Altrecht, Arkin, Bavo-Europoort, GGNet, GGZ Drenthe, GGZ Duin en Bollenstreek, GGZ Eindhoven, Lentis en Yulius. De deelnemers kregen (at random) 8 sessies cognitief-gedragstherapeutische traumabehandeling, 8 sessies Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR), of werden toegewezen aan een wachtlijst (geen behandeling voor PTSS). De mensen in de behandelgroepen bleken een veel sterkere afname van PTSS symptomen te hebben dan de mensen in de wachtlijstconditie. Ongeveer 60% van de behandelde cliënten voldeed zelfs niet langer aan de criteria van PTSS. Bovendien bleek het veilig: er traden niet meer ernstige incidenten op tijdens traumabehandeling dan in de wachtlijstconditie.

De studie toont aan dat standaard PE en EMDR protocollen veilig en effectief zijn bij mensen met psychosen, zonder noodzaak de behandeling te vertragen middels psychotherapeutisch stabiliserende technieken en ondersteunt het belang en de haalbaarheid van goede diagnostiek en adequate behandeling van PTSS bij deze doelgroep. Clinici zouden mensen met psychosen niet langer uit moeten sluiten van effectief bewezen traumabehandelingen.