Dat publiek stigma en geïnternaliseerd stigma verstrekkende gevolgen kunnen hebben is duidelijk: hoe groter het stigma, hoe slechter de kwaliteit van leven. Maar hoe beïnvloedt stigma het symptomatisch en het persoonlijk herstel bij mensen met een psychotische stoornis?
Deze onderzoekers betrokken de gegevens van 80 patiënten met een psychotische stoornis in een reeks mediatie-analyses en keken naar de rol die zelfwaardering en hopeloosheid speelden, zowel op het moment zelf (cross-sectioneel) als over tijd (longitudinaal).
Mensen met veel geïnternaliseerd stigma rapporteerden bij aanvang al minder herstel, meer paranoia en meer sociale vermijding. Na 6 maanden bleek geïnternaliseerd stigma ook actieve sociale vermijding te voorspellen, en schuldgevoelens en zelfverwijten. Deze mensen gingen in de loop der tijd dus nog meer vermijden en hadden ook meer last van zelfverwijten en schuldgevoelens. Geïnternaliseerd stigma en discriminatie bleken over de tijd bovendien passieve sociale vermijding te voorspellen en dit effect werd verklaard door lagere zelfwaardering.
‘You need to improve your self image!’
In het effect van geïnternaliseerd stigma op de aanvangs-herstelkans leken een lage zelfwaardering en hopeloosheid een rol te spelen, maar noch zelfwaardering noch hopeloosheid verklaarden de relatie tussen geïnternaliseerd stigma en herstel op de langere termijn. Dit kan te maken hebben met de onderzoeksmethode: zelfwaardering en hopeloosheid werden namelijk alleen bij aanvang gemeten. Het is denkbaar dat als het tijdsinterval tussen de meting van mediatoren en de uitkomst na zes maanden korter was geweest, de verklarende kracht groter was geweest.
Desalniettemin kunnen we op basis van deze uitkomsten concluderen dat stigmatisering – via de weg van hopeloosheid en een lage zelfwaardering – van invloed is op het subjectief herstel en op psychose-gerelateerde symptomen. De nadelige effecten van stigma kunnen dus beperkt worden door zelfwaardering en hopeloosheid te bewerken in de behandeling. En daar is dan alweer een schone taak weggelegd voor de cognitief gedragstherapeut!
