‘Soms heb ik zulke vreemde gedachten. Het is dan net alsof ze niet meer van mezelf zijn. Ik vraag me wel eens af het mogelijk is dat iemand gedachten in mijn hoofd stopt, of juist gedachten van mij afneemt’
Wat is het?
Veel mensen hebben weleens de ervaring dat ze ineens moeten denken aan iets vreemds, bijvoorbeeld dat je iets kapot maakt of iemand of jezelf pijn doet. Het kunnen ook gedachten zijn dat je iets schaamtevols doet of iets seksueels wat je helemaal niet wil. Je snapt soms niet hoe het komt dat je hieraan moet denken.
Gelukkig zijn dergelijke vreemde gedachten heel normaal. Het hebben van zulke gedachten wil niet zeggen dat er iets raars met je aan de hand is. Gedachten komen en gaan. We kunnen onze gedachten niet voor 100 % controleren. Hoe meer je probeert een gedachte te onderdrukken, hoe sterker deze vaak ook juist wordt. We noemen dergelijke gedachten intrusies of mind-pops. Soms zijn die intrusies zo vreemd en onwerkelijk dat je haast niet meer kunt geloven dat ze uit jezelf komen. Je krijgt dan misschien wel het idee dat iemand anders gedachten in je hoofd stopt. Als je dat idee hebt noemen we dat gedachteninbrenging.
Veel mensen hebben weleens de ervaring dat ze tijdelijk niet meer (helder) kunnen denken. Zo’n tijdelijke afname van gedachten is heel normaal als je bijvoorbeeld vermoeid bent, of last hebt van somberheid of stress. Als je niet helder kunt denken, en je hoofd wat leeg voelt, kun je het idee krijgen dat er iemand anders moet zijn die de gedachten uit je hoofd haalt. Als je dat idee hebt noemen we dat gedachtenonttrekking.
Wat weten we ervan?
Gedachteninbrenging: Belangrijk om te weten is dat niemand gedachten in je hoofd kan stoppen. Vreemde gedachten heeft iedereen weleens. Ze zijn onschuldig en ongevaarlijk. Ook langdurig de ervaring hebben dat je gedachten niet van jezelf zijn betekent niet dat iemand anders die gedachten in je hoofd stopt. Bij sommige mensen gaat er iets mis in de informatieverwerking van de hersenen, waardoor ze bijvoorbeeld hun gedachten, gevoelens of lichamelijke gewaarwordingen gaan ervaren alsof ze niet van henzelf zijn.. Maar dat zijn ze wel.
Gedachtenonttrekking: Belangrijk om te weten is dat ook niemand gedachten uit je hoofd kan halen. Tijdelijk niet kunnen nadenken is onschuldig en gaat vanzelf weer voorbij. Vaak hangt het samen met vermoeidheid, stress, somberheid of angst. Dan kun je gaan denken dat anderen op de hoogte lijken te zijn van jouw gedachten. Maar dat is onmogelijk. Jouw gedachten zijn privé. Niemand kan weten wat jij denkt, tenzij je anderen daarover vertelt. Lees de ZZD over toeval, achterdocht en over jumping to conclusion als je wil begrijpen hoe sommige mensen toch zulke ideeën krijgen.
Wat kun je eraan doen?
Wanneer de gedachte bij je opkomt dat iemand gedachten in je hoofd stopt of ze eruit haalt, bedenk dan dat er waarschijnlijk een andere minder angstaanjagende verklaring is voor deze ervaring.
Ben je misschien moe of voel je je gespannen? Vreemde gedachten hebben, je vervreemd voelen van je gedachten of tijdelijk niet helder kunnen denken zijn normale veelvoorkomende verschijnselen. Wanneer je er niet te veel aandacht aan besteedt gaan ze vanzelf over. Kijk of het lukt om je aandacht op iets anders te richten. Je ervaart vaak meer controle over je gedachten als je in goede conditie bent. Je lichamelijke en geestelijke conditie kun je verbeteren door goed te slapen, te bewegen, gezond te eten en leuke en voldoening gevende activiteiten te doen.
Het is ook beter geen drugs te gebruiken omdat die de ervaringen soms kunnen versterken.