Uit verschillende studies blijkt dat behandelaren en onderzoekers psychose als belangrijkste reden zien om geen traumagerichte behandeling te bieden (zoals exposure en eye movement desensitization and reprocessing [EMDR]). Als gevolg daarvan worden mensen die last hebben van zowel psychose als een posttraumatische stress stoornis vaak niet behandeld. David van den Berg, een van de onderzoekers van de Treating Trauma In Psychosis (TTIP) studie, onderzocht samen met Berber van de Vleugel en Paul de Bont of het nu echt waar is dat traumabehandeling bij psychose zo gevaarlijk is.
Daarnaast keken ze naar de effecten van traumabehandeling op revictimisatie (het opnieuw slachtoffer worden van trauma). Zij vergeleken de data van de 108 patiënten met psychose en PTSS die exposure of EMDR ondergingen met 47 patiënten die geen traumabehandeling kregen. Er was bij de patiënten in de studie sprake van zeer ernstige trauma’s en veel klachten (zoals ernstige PTSS, depressie, suïcidaliteit, achterdocht, stemmen horen, middelenmisbruik en afhankelijkheid, etc.).
De PTSS behandelingen exposure en EMDR bleken veilig en vrij van negatieve bijwerkingen. Het behandelen van trauma’s leidde niet tot verergering van klachten of andere narigheid. Sterker nog, de onderzoekers vonden een duidelijk omgekeerd patroon: de niet-behandelde patiënten bleken twee keer zo vaak een toename van klachten te ervaren aan het eind van de behandeling. Sommige behandelaren veronderstelden dat verergering van klachten door traumabehandeling vooral in het begin van therapie zou optreden en ook dit werd onderzocht. Toename van PTSS klachten in het begin van de behandelingen was echter zeer zeldzaam. Ook stemmen horen, dissociatieve klachten en suïcidegedachten namen niet toe in deze eerste fase van therapie. Achterdocht nam gemiddeld genomen zelfs af in de eerste twee sessies.
Daarbij bleek dat uitval uit de behandeling niet samenhing met eventuele toename in klachten, wederom een mythe ontzenuwd die bij veel behandelaren leeft. Opvallend was wel dat de niet-behandelde patiënten tijdens de studieperiode twee keer zo veel nare incidenten meemaakten en dat de behandelde patiënten in de zes maanden na behandeling minder vaak opnieuw slachtoffer werden van seksueel misbruik en fysieke en emotionele mishandeling. De behandelde groep werd dus veel minder vaak opnieuw getraumatiseerd en deze afname in revictimisatie bleek inderdaad gerelateerd aan de afname van PTSS symptomen.
De conclusie is helder: Traumagerichte behandelingen kunnen zonder toenemend gevaar uitgevoerd worden bij mensen met psychosen, zelfs als patiënten ernstige klachten hebben.
