Meer dan 50% van de mensen met psychose heeft een body mass index (BMI) die obesitas uitwijst. Dit is bijna twee keer zo veel als in de algemene populatie. Er bestaan een hoop vooroordelen over mensen met overgewicht, en ‘fat-shaming’ komt veel voor. Welke invloed heeft dit op bijvoorbeeld stemmen horen bij mensen met psychose?
Factoren die bijdragen aan overgewicht bij mensen met psychose zijn het gebruik van medicatie, een ongezonde leefstijl, het metabool syndroom en genetische factoren. Veel mensen die antipsychotische medicatie gebruiken komen in de eerste maanden veel aan in gewicht.
Een toename van gewicht hangt samen met een laag zelfbeeld, minder kwaliteit van leven en het minder geneigd zijn medicatie trouw in te nemen. Ook leidt overgewicht tot somberheid en sociaal terugtrekken. Eerder onderzoek liet zien dat het zorgen maken over je uiterlijk leidt tot een toename van achterdocht. Ook zou dit tot een toename van stemmen kunnen leiden. Toch is hier nog niet eerder onderzoek naar gedaan. Gezien het hoge percentage overgewicht en laag zelfbeeld bij mensen met psychose is het voorstelbaar dat zij last hebben van negatieve stemmen die gaan over het uiterlijk.
De deelnemers aan het onderzoek waren onderdeel van een ander onderzoek, waarbij ze geselecteerd werden op het hebben van persisterende (minimaal drie maanden) betrekkingsideeën. Voor het huidige onderzoek moesten de deelnemers minimaal wekelijks stemmen horen en een non-affectieve psychotische stoornis gediagnosticeerd hebben gekregen. De groep bestond uit 60 deelnemers (36 mannen) met een gemiddelde leeftijd van 41.9 jaar. De meeste mensen hadden geen relatie (N=42) en waren werkloos (N=54). Ongeveer de helft (28 deelnemers) had obesitas. Zij vulden een vragenlijst in over de inhoud van de stemmen waarbij specifiek werd gevraagd naar stemmen over uiterlijk. Deze vragenlijst werd speciaal voor dit onderzoek gemaakt. Ook vulden ze vragenlijsten in over hun lichaamsbeeld, zelfbeeld, klachten en algemeen functioneren.
91.7% van de deelnemers zei stemmen te horen die commentaar gaven over het uiterlijk, waarvan 90% aangaf dat die stemmen negatief van aard waren. Ongeveer de helft van de deelnemers had dagelijks last van negatieve stemmen over het uiterlijk. De meest voorkomende was: ‘De stemmen zeggen dat ik lelijk ben’. 65% hoorde ook positieve stemmen over het uiterlijk, waarbij de meest voorkomende was: ‘De stemmen zeggen dat ik er net zo goed uit als anderen’.
Negatieve stemmen over het uiterlijk hingen samen met zorgen over het lichaamsbeeld, achterdocht, somberheid, negatief zelfbeeld, en ernst van de stemmen. De inhoud van de stemmen kwam overeen met het zelfbeeld; mensen met een laag zelfbeeld en negatief lichaamsbeeld hoorden negatieve stemmen over het uiterlijk. De positieve stemmen daarentegen gingen samen met een beter lichaamsbeeld, minder somberheid en algemeen functioneren.
De resultaten wijzen uit dat behandelaren moeten vragen naar de inhoud van de stemmen en dat er een focus moet kunnen zijn in de behandeling voor de last van stemmen die negatief commentaar geven op het uiterlijk. In de vorige nieuwsbrief zat ook reeds een ander artikel over de relatie tussen negatieve lichaamsbeleving en paranoia. Gewichtstoename en onzekerheid over het uiterlijk zijn belangrijke onderwerpen.
