Zeker 50% van de stemmenhoorders zien relaties met trauma’s in het verleden. Heel wat stemmenhoorders hebben ook PTSS-symptomen. Hangt het optreden van PTSS symptomen en het horen van stemmen in het dagelijkse leven nu nog met elkaar samen? Triggeren die klachten elkaar? Of staan ze los van elkaar?

Deze onderzoekers hebben dit vraagstuk onderzocht door 28 getraumatiseerde stemmenhoorders te volgen met een app die 10 metingen op een dag verrichte, zes dagen achter elkaar. Ze analyseerden alle type PTSS-symptomen en het horen van stemmen in relatie tot elkaar, om te kijken welke klachten toenamen als gevolg van andere klachten in de meting ervoor. Ook hebben ze de groep opgesplitst tussen (1) geen directe relatie tussen de stemmen en de trauma’s en (2) wel een directe relatie tussen de stemmen en de trauma’s. In die tweede groep waren de stemmen inhoudelijk direct aan een trauma gekoppeld (letterlijke herhaling van uitspraken tijdens het trauma).

Ze vonden geen relaties tussen toename stemmen horen in reactie op vermijding of hyper-arousal symptomen van PTSS. Ze vonden echter wel een relatie tussen toename stemmen horen in reactie op herbelevingen / trauma-intrusies in de meting ervoor. En interessant: die relatie was beduidend sterker voor mensen waarbij de stemmen een directe relatie met de trauma’s hadden.

Dit doet vermoeden dat stemmen die een directe relatie met trauma’s hebben meer interacteren met PTSS herbelevings-symptomen, dan stemmen die dat niet hebben. Dat past bij klinische logica, en geeft de hoop dat PTSS-behandeling voor dat type stemmenhoorders ook zinvol is om stemmen te verminderen.

We moeten hier echter bescheiden en voorzichtig in zijn. Want ten eerste bestond de groep met een directe relatie tussen stemmen en trauma’s in deze studie uit slechts 7 mensen. Daar kan dus nog veel toeval in zitten. En een andere soortgelijke studie met meer proefpersonen (95 mensen), vond de relatie tussen herbelevingen en stemmen horen niet (Jongeneel ea 2020). In die grotere studie werd het onderscheid tussen stemmenhoorders (met wel/niet directe relatie met trauma’s) echter niet gemaakt, dus wellicht interessant om te weten wat daaruit zou zijn gekomen.

Concluderend is er enige indicatie dat sommige stemmenhoorders een toename van stemmen ervaren na trauma-herbelevingen. Dit betreft dan vooral stemmenhoorders met een directe relatie tussen de stemmen en de trauma’s. Op groter groepsniveau is dit verband vermoedelijk niet tot nauwelijks aanwezig. Dergelijke sub-analyses zijn dus interessant. Hetzelfde lijkt te gelden voor negatieve emotie en stemmen horen: op groter groepsniveau niet sterk aanwezig, maar wel in de subgroep stemmenhoorders die negatieve opvattingen over hun stemmen hebben (So ea 2020; Jongeneel ea 2020).

Kortom: het cognitieve model rondom stemmen horen (met o.a. betekenisgeving, emotie en geheugennetwerken) wordt steeds specifieker en rijker.

Brand ea (2020). Moment-to-moment associations between posttraumatic stress symptoms and auditory hallucinations in the flow of daily life. Psych Res, 285, 112838.
Artikel