Lessons learned: Invloed van de coronapandemie op mensen met psychotische en bipolaire stoornissen

In de algemene bevolking heeft COVID-19 en alle maatregelen tot nu toe een grote impact gehad op welzijn en mentale gezondheid. Het zorgde bijvoorbeeld voor stress, verstoorde slaap, angst en depressie. Maar de coronacrisis was vooral ook zwaar voor mensen met ernstige psychische aandoeningen zoals een psychose of bipolaire stoornis.

Mensen met deze aandoeningen zijn gevoeliger zijn voor stress, weinig sociale steun, drugs, en verstoringen van de biologische klok. Bovendien zijn ze afhankelijker van de GGZ en andere maatschappelijke zorg. Dit alles verslechterde veelal tijdens de pandemie. De huidige studie bekeek daarom de impact van COVID-19 op het welzijn en psychische klachten bij mensen met een psychotische stoornis (PS) en mensen met een bipolaire stoornis (BS). Een onderzoeksgroep in Noorwegen heeft de online enquête uitgezet in juni 2020, de vroege fase van de COVID-19-pandemie.

Er reageerden in totaal 520 mensen (81% was vrouw). Hiervan waren 75 mensen gediagnosticeerd met een PS en 445 met een BS. De belangrijkste bevindingen in dit onderzoek zijn dat de meerderheid van de deelnemers met BS en in het bijzonder PS een laag welzijn ervaren en daarnaast ook veel psychische klachten. Ongeveer de helft gaf aan een verslechtering te hebben ervaren na de uitbraak van corona. Ook zijn minder deelnemers in deze periode hersteld van hun psychische problemen in vergelijking met vóór de pandemie. De aan de pandemie gerelateerde factoren, zoals slecht omgaan (coping) met de situatie, eenzaamheid, en minder beschikbaarheid van behandelaren – waardoor  onvoldoende behandeling beschikbaar was – hadden een negatieve invloed op het welzijn en de psychische klachten. Piekeren over de gevolgen van de pandemie, een verhoogd alcoholgebruik, en slapeloosheidssymptomen hadden alleen een negatieve invloed op de geestelijke gezondheid. Opvallend is ook dat de mensen met PS meer piekerden dan mensen met BS, meer automutilatie/ suïcidale ideaties hebben en een toename in m.n. psychotische klachten ervoeren (derealisatie, betrekkingsideeën, achtervolgingswanen, grootheidsideeën en hallucinaties) in vergelijking met mensen met BS.

Het moge duidelijk zijn dat het belangrijk is om voorbereid te zijn op toekomstige virusuitbraken om ervoor te kunnen zorgen dat structuur en zorg voor patiënten met bipolaire stoornissen maar vooral ook psychotische stoornissen overeind blijft staan.