Hoort slaaptraining in de psychosezorg? Kan behandeling van slaapklachten psychoseklachten verminderen (of voorkomen)? Nou en of! Het blijkt maar weer hoe ongelooflijk belangrijk het is om slaap bij onze psychose patiënten in de gaten te houden. Weer een artikel voor op je nachtkastje.
De onderzoekers wilden in een grote groep proefpersonen nagaan of de empirisch onderbouwde veronderstelling klopt dat verbetering van slaap ook verbetering van andere psychische klachten geeft, vooral paranoia en hallucinaties.
Ze zochten hun proefpersonen onder studenten: dat is een grote groep die goed online bereikbaar is. Studenten zitten bovendien in het kwetsbare leeftijdscohort waarin ernstige psychiatrische problemen vaak de kop opsteken, dus is het zinvol juist hen te onderzoeken. En bij studenten is een samenhang tussen slaapproblemen enerzijds en verhoogde paranoia, hallucinaties, angst, depressie en manie anderzijds al aangetoond, namelijk door de auteurs zelf.
Getest werd of een aanbevolen behandeling voor insomnia (CGT) verbetering geeft van a) insomnia, paranoia en hallucinaties, en b) van angst, depressie, nachtmerries, manie, psychisch welbevinden en de incidentie van psychiatrische aandoeningen.
Studenten van 26 universiteiten namen deel. De experimentele groep (n=1891) kreeg de als effectief beoordeelde online slaaptraining ‘Sleepio’ aangeboden (https://www.sleepio.com/ ), die uit 6 wekelijkse sessies van 20 minuten bestaat. Een smartphone app ondersteunt de digitale behandeling (bijvoorbeeld slaapregistratie bijhouden, of ontspanningsoefening luisteren). De controle groep (n=1864) ontving een standaardbehandeling in een groep (“usual practice”), wat volgens de auteurs zelf neerkomt op “… likely to mean receiving little or no treatment”.
De drop-out uit onderzoeksmomenten was aanzienlijk tijdens de studie (50%), vooral in de experimentele groep. Het bezoek aan online CGT sessies beoordelen de onderzoekers als laag: 69% logde in op minimaal 1 sessie, waarna aflopend slechts 18% inlogde op alle 6 sessies.
Ten opzichte van de usual practice groep verbeterden insomnia (grote effect size) en paranoia en hallucinaties (kleine effect sizes) in de digitale CGT groep significant meer, zowel na behandeling als bij follow-up (22 weken). Na de online CGT voldeed 62% voldeed niet meer aan insomnia-criteria, versus slechts 29% niet meer na usual practice.
Ook angst, depressie, nachtmerries, manie, psychisch welbevinden en de incidentie van psychiatrische aandoeningen waren na online CGT beter dan na usual practice en ook deze effecten bleven na 22 weken behouden.
Dé cruciale bevinding was dat verbetering van de slaap maar liefst 60% (!) van de verbeteringen in paranoia en hallucinaties verklaarde.
Er valt altijd wat af te dingen op studies, maar hier valt niets op af te dingen: slaaptraining in de psychosezorg is een must! Is dat bij ons allemaal geregeld in de GGZ?
