Veiligheidsgedrag: de link tussen paranoia en sociale angst bij mensen met schizofrenie

Door Eva de Bruijn

Tussen sociale angst en paranoia zit overlap. In beide gevallen ervaren mensen angst in het contact met anderen. Zo ook negatieve gedachten en aannames over zichzelf, negatieve gevoelens en veiligheidsgedrag. Maar wat zijn de verbindende mechanismen tussen sociale angst en paranoia? In deze studie werd daarnaar gekeken.
De hypothesen in dit onderzoek waren dat negatieve sociale waardering (bijvoorbeeld schaamte en stigma) en veiligheidsgedrag (bijv. vermijding en veiligheidsgedrag in de situatie) de relatie verklaren tussen sociale angst en paranoia. Deelnemers kregen vragenlijsten over sociale angst, paranoia, depressie, schaamte, stigma, vermijding en gedrag in situaties.

De 113 deelnemers met schizofrenie zijn geworven via een Universiteitsziekenhuis in Thailand. De meerderheid was man (59.3%) en de gemiddelde leeftijd was 44,2 jaar oud. De onderzoekers vonden een verband tussen sociale angst en paranoia. Echter dit verband was niet meer significant toen depressie werd toegevoegd aan de analyse. Depressie hing sterk samen met alle factoren in het onderzoek. De uitkomsten waren verder anders dan verwacht. Schaamte en stigma (sociale waardering) bleken geen verklaringen te zijn voor de relatie tussen sociale angst en paranoia. Veiligheidsgedrag in de situatie was dat wel.

Dit onderzoek onderschrijft het belang van een cognitieve en gedragsmatige aanpak van sociale angst en paranoia, waarbij de resultaten aangeven dat een focus op veiligheidsgedrag afbouwen voor beide problemen kan helpen, of de kans wellicht vermindert dat sociale angst doorzet naar paranoia.
Eerder onderzoek naar de relatie tussen sociale angst en paranoia heeft vaak plaatsgevonden in binnen een Westers kader. De door de onderzoekers verwachte culturele verschillen werden niet gevonden. De in dit onderzoek gevonden resultaten zijn in lijn met eerder, veelal Westers, onderzoek.