Antipsychotica geven bij een eerste psychose… is dat wel echt nodig?

een non-inferiority trial

Is het wel echt nodig om antipsychotica te geven aan jongeren met een eerste psychose? Dat is de achterliggende vraag van deze studie. De onderzoekers hebben een mooie gerandomiseerde studie opgezet en uitgevoerd. In deze studie hebben ze onderzocht of mensen met een eerste psychose die een psychosociale interventie krijgen samen met een placebo het slechter doen dan mensen die in plaats van de placebo een antipsychoticum krijgen. De uitkomstmaten waren (sociaal) functioneren en symptoomniveau. De psychosociale interventie bestond uit een combinatie van casemanagement en cognitieve gedragstherapie. Dit onderzoek dat specifiek is opgezet om aan te tonen dat een bepaalde behandeling niet slechter is dan een andere wordt een “non-inferiority trial” genoemd.

Het korte antwoord op de vraag of mensen die de placebo hebben gekregen het slechter doen dan de mensen die een antipsychoticum kregen, is simpelweg nee. Ze deden het een half jaar na start van de studie niet slechter qua functioneren of symptoomniveau. Het uitgebreidere antwoord is: ze doen het niet slechter maar er heeft aan deze studie uiteindelijk slechts zo’n beperkte groep mensen mee kunnen doen dat we vooral kunnen concluderen dat deze onderzoeksvraag snel en goed doordacht op een grotere groep mensen met een eerste psychose onderzocht moet worden.

Om een idee te geven van de beperkte groep deelnemers op wie de uiteindelijk analyses zijn gedaan en de inspanningen die de onderzoekers daarvoor hebben geleverd: 1279 mensen zijn beoordeeld op criteria voor deelname, 90 van hen konden worden geïncludeerd in de studie, 81 daarvan zijn gestart met een van de twee interventies en uiteindelijk zijn er slechts 16 mensen in de placebogroep en 11 mensen in de medicatiegroep bij wie de interventies volledig is uitgevoerd. In vervolgstudies zal er dus gezocht moeten worden naar mogelijkheden om een grotere en heterogenere groep deelnemers te includeren. In deze studie zal er ook aandacht besteed moeten worden aan het identificeren van subgroepen om behandeling specifieker te kunnen richten.

Kortom: deze studie vormt een mooie aanzet om de toegevoegde waarde van antipsychotische medicatie tijdens een eerste psychose te gaan onderzoeken. Maar de manier waarop moet misschien anders worden vormgegeven.