Hoe vaak haalt een wetenschappelijke studie nu.nl? En hoe vaak wordt er vervolgens ook een serieus verhaal over geschreven dat redelijk overeenkomt met de achtergrond en de resultaten van die studie? Niet vaak. Deze studie uit The Lancet kreeg dat wel voor elkaar. En dat is niet voor niks.
In deze studie wordt de werkzaamheid van een nieuwe therapie voor persisterende hallucinaties onderzocht: AVATAR. Deze therapie maakt gebruik van het fenomeen dat een stem vaak een persoonlijke identiteit krijgt. Een stem “wordt” een persoon of heeft de kenmerken van een persoon die de stemmenhoorder kent. Vaak gaat de stemmenhoorder een persoonlijke relatie aan met zijn stem. En bij mensen die hulp zoeken voor hun stemmen is deze relatie meestal niet gelijkwaardig. Een stem wordt vaak gezien als (al)machtig en maakt de stemmenhoorder zwak of machteloos. De nieuwe AVATAR-therapie richt zich op die aspecten.
In deze therapie maakt de cliënt samen met zijn therapeut een avatar (digitaal personage) die de stem die hij hoort representeert. De therapeut spreekt deze avatar in en laat de stem qua inhoud en vorm zoveel mogelijk lijken op de stem die de cliënt hoort. Ook maakt de therapeut een avatar van zichzelf. Op deze manier kan er een gesprek worden gestart tussen de cliënt, de stem en de therapeut. In de therapie – die in deze studie 6 sessies duurde – zit de cliënt achter een computer. De therapeut leidt het gesprek in een andere kamer en switcht tussen zijn eigen avatar en die van de stem. In deze gesprekken wordt de cliënt door de therapeut aangemoedigd voor zichzelf op te komen, de stem tegen te spreken en te proberen de leiding te krijgen in het gesprek. Zo verandert de relatie tussen de stem en de stemmenhoorder. Het doel is om de macht van de stem te verminderen en uiteindelijk de negatieve grip van de stem op de stemmenhoorder te laten verliezen.
In deze studie – een Randomized Controlled Trial – werd AVATAR-therapie vergeleken met supportive counseling. In beide groepen zaten 75 personen. En de resultaten zijn veelbelovend. In de AVATAR-groep nam de ernst van de hallucinaties snel en sterk af. Aan het einde van de therapie (na 12 weken) was het effect zelfs groter dan het effect dat wordt gevonden in studies naar cognitieve gedragstherapie op persisterende stemmen. Het effect van de AVATAR-therapie op de ernst van hallucinaties bleef bestaan op een meetmoment 3 maanden later. Wel is het zo dat de onderzoekers op dit meetmoment geen significant verschil meer vonden tussen de twee onderzoeksgroepen. De onderzoekers geven aan dat dit te maken heeft met het feit dat de cliënten in de supportive counseling groep in de loop van de tijd verder verbeterden en het verschil met de AVATAR-groep dus kleiner werd.
Kortom: deze korte en innovatieve therapie is veelbelovend. Wie pakt het verder op?
