Psychotische ervaringen (PE) komen geregeld voor onder de algemene bevolking. Als de PE langdurig aanwezig zijn kunnen ze ontwikkelen tot een psychotische stoornis. Met dank aan eerder onderzoek kennen we verschillende risicofactoren voor het krijgen van PE. Maar welke factoren beschermen er eigenlijk tegen?
Een van de belangrijkste omgevingsrisicofactoren voor PE is vroege traumatische ervaringen. Bij kinderen die dit hebben meegemaakt zijn het cognitief vermogen, familiekenmerken of sociale kenmerken beschermende factoren voor het krijgen van psychotische klachten. Veel onderzoek naar beschermende factoren is echter niet gedaan.
Positieve eigenschappen zoals veerkracht en sociaal-emotionele vaardigheden zouden wel eens een beschermende factor kunnen bieden tussen traumatische ervaringen en het krijgen van PE. Biedt het inderdaad een beschermend effect, en hangen deze positieve eigenschappen samen met het minder ontstaan of korter aanwezig zijn van PE?
De deelnemers aan dit onderzoek waren 2511 zes- tot twaalfjarigen uit een Braziliaanse algemene populatiestudie. Verschillende vragenlijsten werden afgenomen bij baseline en na drie jaar, waaronder een vragenlijst over de positieve eigenschappen van het kind die door de ouders werd ingevuld. Zowel ouders als kinderen vulden een vragenlijst over traumatische ervaringen in.
Zoals in andere studies ook is gevonden bleken traumatische ervaringen in de jeugd samen te hangen met PE bij follow-up. Het hebben van positieve eigenschappen had inderdaad een beschermend effect op het ontwikkelen van PE na drie jaar, ongeacht hoeveel PE er aan het begin van de studie waren en ongeacht eventuele vroege traumatische ervaringen.
Positieve eigenschappen verklaarden gedeeltelijk de relatie tussen traumatische ervaringen en PE bij follow-up. Het effect was klein, wat kan betekenen dat er ook andere beschermende factoren een rol hebben gespeeld.
Als gekeken werd naar het aanwezig blijven van PE tussen baseline en follow-up, bleken vroege traumatische ervaringen en positieve eigenschappen de relatie resp. zowel te versterken als beschermen (klein effect).
Hoewel het effect klein was, is het interessant om in de toekomst meer onderzoek te doen naar welke factoren beschermend werken tegen PE. Het versterken van beschermende factoren in kinderen en jongvolwassenen zou mogelijk kunnen betekenen dat de kans op psychose kleiner wordt.
