Met trauma in de kindertijd wordt bedoeld: fysiek, seksueel of emotioneel misbruik en emotionele of fysieke verwaarlozing voor het 17e jaar. De relatie tussen trauma in de kindertijd en latere psychose is vaak aangetoond (zie bijvoorbeeld Varese et al., 2012). De laatste tijd is er steeds meer interesse in hoe deze relatie precies in elkaar zit. Naast een neuro-ontwikkelingsmodel – waarbij wordt verondersteld dat trauma in de kindertijd blijvende veranderingen in het brein veroorzaakt, wat ten grondslag zou liggen aan de ontwikkeling van psychose in de adolescentie – zijn er ook psychologische verklaringsmodellen. Volgens een van deze modellen zou een dissociatieve reactie (een gebrekkige integratie van gedachten, gevoelens en ervaringen uit de omgeving in het bewustzijn en het geheugen) op een traumatische gebeurtenis een rol spelen in de ontwikkeling van verschillende psychotische symptomen op latere leeftijd.
De onderzoekers wilden bekijken hoe trauma in de kindertijd samenhangt met psychotische klachten en of dissociatie misschien deze relatie verklaart. Daarnaast wilden de onderzoekers bekijken in welke mate het zelfbeeld concept (de mate waarin het zelfbeeld is gedefinieerd, en in hoeverre dit consistent en stabiel is) van invloed is. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 29 patiënten met psychose en 31 gezonde controles.
Uit dit onderzoek bleek wederom dat psychotische patiënten veel vaker trauma in de kindertijd hebben meegemaakt dan de gezonde controles, en dat ze een hogere mate van dissociatie hebben. Ook hebben de psychotische patiënten een lager zelfconcept dan de controles. Er werd bovendien een significante relatie gevonden tussen fysieke verwaarlozing en psychose, en deze relatie werd inderdaad verklaard door dissociatie. Daarnaast werd gevonden dat een laag zelfbeeld de relatie tussen trauma in de kindertijd en latere psychose verklaarde. Dit werd het sterkst gevonden voor de relatie tussen emotionele verwaarlozing en psychose.
Deze studie laat zien dat trauma in de kindertijd veel voorkomt onder psychotische patiënten. Maar waar normaal gesproken vaak de focus op seksueel of fysiek misbruik ligt, laat deze studie zien dat er ook aandacht moet zijn voor de minder prominente vormen van trauma, zoals fysieke en emotionele verwaarlozing.
Een belangrijke kanttekening bij deze studie is dat er gebruik is gemaakt van een erg kleine groep. Daarnaast is er bij deze studie slechts op één meetmoment gekeken naar hoe de relatie tussen trauma en psychose in elkaar zit. Hierdoor valt eigenlijk niet met zekerheid op te maken wat nou precies wat voorspelt. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat een laag zelfconcept voorspelt of iemand later psychotisch wordt, zoals de onderzoekers geprobeerd hebben aan te tonen. Het zou echter ook goed mogelijk kunnen zijn dat juist door het doormaken van een psychose leidt tot een lager zelfconcept dan wanneer er nooit een psychose zou zijn doorgemaakt. Houdt dus nog altijd een open blik waar het gaat om hoe de relatie tussen trauma en psychose precies verklaard wordt!
Artikel
