Het gevoel dat de omgeving niet echt is, het idee buiten je eigen lichaam te staan, of niet meer weten hoe je ergens bent beland. Deze ervaringen worden dissociatie genoemd en komen vaak voor bij mensen met schizofrenie. Bij mensen met een eerste psychotische episode is nog geen onderzoek gedaan naar dissociatie. Benieuwd hoe dit zit?
Dissociatie is een (tijdelijke) verstoring van de integratie van bewustzijn, geheugen, identiteit, cognities of perceptie. Uit eerdere studies blijkt dat dissociatie vaak voorkomt bij mensen met psychose. Als er daarnaast ook nog sprake is van vroege traumatisering, zie je dat er nog vaker dissociatieve klachten aanwezig zijn. Hoewel er wel al studies zijn gedaan naar psychose en dissociatie, werd dit vaak gedaan bij mensen met schizofrenie. Niet eerder is gekeken naar mensen met een eerste psychotische episode (FEP). Deze studie wilde kijken naar de prevalentie van dissociatie bij FEP en hierin ook de rol van vroege traumatische ervaringen meenemen.
Zesenzestig mensen met een eerste psychotische episode deden mee aan het onderzoek. Zij kregen een interview waarbij o.a. werd gevraagd naar traumatische ervaringen voor het 18e jaar (CTQ-SF) en dissociatieve klachten (met behulp van de DSM-IV Dissociative Disorders-Revised).
Bij 36.4% werd op klinisch niveau dissociatieve klachten gevonden. Van alle deelnemers voldeed 13.6% ooit in zijn of haar leven aan een dissociatieve stoornis. Bij geen van de deelnemers werd een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) gesteld. Het bleek uit te maken of mensen te maken hadden gehad met traumatische ervaringen; dissociatie werd vaker gevonden als er in het verleden sprake is geweest van vroege traumatisering.
Dissociatieve klachten komen dus geregeld voor onder mensen met een eerste psychotische episode, vooral als ze vroege traumatisering hebben meegemaakt. Deelnemers konden goed onderscheid maken tussen dissociatieklachten zoals derealisatie of depersonalisatie en hun psychotische klachten.
Bij teams die werken met mensen met een eerste psychose zou er dus (meer) aandacht moeten zijn voor de aanwezigheid en behandeling van dissociatie, vooral als cliënten traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt.
