Het horen van stemmen komt vaak voor. Ook bij mensen zonder een psychiatrische stoornis. Zijn er eigenlijk verschillen tussen de hallucinaties van mensen met en zonder een diagnose? Dat is de vraag die in dit systematische review wordt beantwoord. Als je alles wil weten: trek tijdens de vakantie je kersttrui en dikke sokken aan, nestel je op de bank en lees heel het artikel en alle referenties. Er is namelijk veel interessant onderzoek gedaan naar gezonde mensen die stemmen horen maar geen lijdensdruk ervaren en (dus) ook geen zorgbehoefte hebben.
Voor iedereen die zich liever bezighoudt met het voorbereiden van het kerstdiner, hier een korte samenvatting van de resultaten, op basis van 36 geselecteerde artikelen:
De luidheid en locatie (bv binnen of buiten het hoofd) van de stemmen is vergelijkbaar bij mensen met en zonder een diagnose. De stemmen van mensen met een diagnose komen frequenter voor, hebben vaker een negatieve inhoud en hebben een latere age-of-onset dan die van stemmenhoorders zonder diagnose. Gezonde stemmenhoorders hebben andere opvattingen over hun stemmen dan mensen met een diagnose. Ze ervaren meer controle, minder kwaadwillendheid, minder stress en worden minder angstig en depressief van de stemmen. Gezonde stemmenhoorders hebben wel een grotere kans op het ontwikkelen van psychische problemen. De daadwerkelijke overgang naar psychische klachten met een hulpvraag vindt echter alleen plaats in een minderheid van deze groep. En die overgang -nog belangrijker- wordt voorspeld door de aanwezigheid van eerdere stemmingsproblemen en de stress die wordt opgeroepen door de stemmen. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor verschillen in hersenactiviteit tussen stemmenhoorders met en zonder een diagnose. Verder zijn ook de risicofactoren zoals genetische kwetsbaarheid en traumatische ervaringen in de kindertijd vergelijkbaar voor stemmenhoorders met en zonder diagnose. Vooral het laatste is een opvallende bevinding. De vijf studies die de prevalentie van trauma in de kindertijd onderzochten bij gezonde stemmenhoorders vonden dezelfde cijfers als studies bij stemmenhoorders met een diagnose.
Deze bevindingen bij elkaar laten zien dat hallucinaties van mensen met en zonder diagnose op allerlei vlakken veel op elkaar lijken. Onderzoek in gezonde stemmenhoorders kan dus een sleutelrol spelen in het begrip van hallucinaties bij mensen die last hebben en de overgang hebben gemaakt naar een psychiatrische diagnose. Daarbij tekenen de auteurs aan dat een belangrijke conclusie is dat de ervaring van hallucinaties op zich onvoldoende is om stress en lijdensdruk te veroorzaken. Verder raden auteurs aan om in toekomstig onderzoek aandacht te besteden aan “3-hit-modellen” van stressgevoeligheid. De 1e en 2e hit maken je kwetsbaar om bijvoorbeeld te gaan hallucineren (1e hit = genetische kwetsbaarheid en 2e hit = trauma’s in de kindertijd). In de context van die twee hits, krijgt de 3e hit een aanzienlijk aandeel in het bepalen van het beloop (3e hit = stressvolle ervaringen in volwassenheid). Wordt vervolgd…
