COVID-19 heeft zich in korte tijd verspreid over alle continenten en heeft ook in de Nederlandse maatschappij ernstige gevolgen. Op het moment van schrijven van deze samenvatting is in Nederland de tweede golf een feit en loopt het aantal besmettingen met het virus weer snel op. Wat is het effect op zorgprofessionals? En hoe kunnen daarmee omgaan?
COVID-19 is niet het eerste coronavirus met een grote impact op de wereld. Het SARS-virus en het MERS-virus gingen COVID-19 deze eeuw al voor. Het effect van COVID-19 en daarmee samengaande maatregelen op onze maatschappij is groot. Dit geldt zeker ook voor de gezondheidszorg.
Het hier beschreven artikel, van onder andere Paolo Fusar-Poli, geeft inzicht in het effect van de coronavirussen op de fysieke en mentale gezondheid van zorgprofessionals die tijdens epidemieën werkzaam zijn. Er is een meta-analyse gedaan waarin 115 studies zijn geïncludeerd. In totaal betreft het data van 60.458 zorgprofessionals. Daarbij is gekeken welke fysieke en psychische klachten het meest voorkomen bij zorgprofessionals tijdens de drie uitbraken van een coronavirus in de 21ste eeuw (SARS/MERS/COVID-19). De resultaten worden vergeleken met de bevindingen in de algemene populatie.
Uit de resultaten blijkt dat zorgprofessionals onder grote psychische en fysieke druk staan tijdens de verschillende corona-epidemieën. Zorgprofessionals zijn een essentiële schakel in de bestrijding van het virus. Op basis van hun betrokkenheid en waarden zijn ze bereid om zich bloot te stellen aan risico’s tijdens een pandemie. Gebrek aan beschermende middelen, hoge werkdruk en te weinig kennis en vertrouwen om met de nieuwe situatie om te gaan, levert echter veel stress op en maakt zorgprofessionals kwetsbaar.
Er komt uit de data een aantal fysieke en psychische ‘kernproblemen’ naar voren. Meest voorkomende fysieke problemen zijn: koorts, spierpijn, vermoeidheid, rillingen, hoesten, kortademigheid, hoofdpijn, diarree, misselijkheid en keelpijn. Meest voorkomende psychische problemen zijn: zorgen over de eigen gezondheid, angst, spanning, ongerustheid, slaapproblemen, burn-out, PTSS-klachten, depressieve symptomen, somatisatie en stigmatisering.
Fusar-Poli is een bekende onderzoeker met betrekking tot vroegdetectie bij psychose. In het artikel wordt gewezen op trends die zichtbaar worden. Zo komt er meer evidentie voor het idee dat COVID-19 zorgt voor een toename van het aantal kortstondige psychotische episodes die korter dan een week duren en spontaan in remissie treden, de BLIPS.
Het belang van vroegherkenning en preventie van psychische problemen onder zorgprofessionals tijdens de pandemie wordt benadrukt. Educatie, screening en interventies die weerbaarheid verbeteren worden daarom geadviseerd. Daarbij kunnen instrumenten als de CAARMS worden gebruikt, maar er worden ook instrumenten ontwikkeld om te screenen op psychische problemen die specifiek samenhangen met de COVID-19 pandemie.
