Hoewel het coronavirus vooral bekend staat om ademhalingsproblemen die het kan veroorzaken, kunnen er ook neurologische klachten ontstaan. Daarnaast heeft het voor veel mensen sociale gevolgen. Ongeveer een derde van de Corona patiënten ontwikkelt psychiatrische of neurologische klachten binnen 6 maanden na de besmetting. Bij eerdere epidemieën (zoals SARS) traden er na een besmetting in 4-11% van de gevallen ook psychotische symptomen op. Welke impact heeft de Corona pandemie nu op de incidentie van eerste psychosen?
In ieder geval ligt het voor de hand dat verschillende sociale risicofactoren die geassocieerd zijn aan een verhoogd risico op psychose sterker aanwezig zijn tijdens de COVID-19 pandemie. Hierbij valt te denken aan werkeloosheid, sociale isolatie en stress. Echter voor sommige mensen is juist het tegendeel waar, er valt een deel van de dagelijkse stress weg, doordat ze niet meer naar werk of opleiding toe moeten. Misschien is ook het gebruik van illegale drugs verminderd omdat men minder in sociale kringen verkeert. Daarnaast is het ook voorstelbaar dat de pandemie ervoor gezorgd heeft dat jonge mensen met psychotische klachten zich later hebben gemeld bij de GGZ. Door de lockdowns kregen ze mogelijk te horen dat ze alleen mochten komen als de klachten heel ernstig waren en werd het ook later gesignaleerd door bijvoorbeeld de huisarts, omdat ook die zorg beperkt was door de maatregelen. Aangezien we weten dat de duur van de onbehandelde psychose cruciaal is voor de prognose, is het aannemelijk dat jongeren uiteindelijk met ernstige klachten in beeld kwamen die soms ook een opname nodig maakten.
De onderzoekers in Melbourne (Australië) hebben alle jonge mensen (15-24 jaar) bekeken die tussen maart 2019 en oktober 2020 gediagnosticeerd zijn met een eerste psychose bij het eerste psychose team van Orygen. Gewoonlijk ligt de incidentie van een eerste psychose op 100 per 100,000 jongeren in die regio. In dit onderzoek werd de pre-covid incidentie vastgesteld op basis van de aanmeldingen tussen 1 maart 2019 tot en met 31 oktober 2019 en vergeleken met de cijfers van 1 maart 2020 tot en met 31 oktober 2020.
In de pre-covid periode lag de incidentie op 118 per 100.000 jongeren, en in de covid-periode was dit 137 per 100.000 jongeren. Een verschil dus, maar het was niet significant. Het pre-covid opname percentage lag op 37% (waarvan 27% gedwongen werden opgenomen) en het percentage van opnames tijdens de pandemie was 62% (waarvan 43% gedwongen opnames).
De belangrijkste conclusies zijn dat de incidentie van eerste psychoses wel licht verhoogd lijkt tijdens de corona pandemie, en vooral dat jongeren later en met zwaardere psychotische beelden binnen komen. Dit leidde ook tot meer vrijwillige maar ook gedwongen opnames. Een soortgelijk bericht kwam ook uit Engeland, waar eveneens een incidentie-stijging zichtbaar was.
Het is dus van belang om tijdens een toekomstige lockdown ervoor te zorgen dat de structuur en zorg voor (pre-)psychotischte patiënten goed overeind blijft staan.
Artikel
