Hebben mensen met een lager IQ een grotere kans op psychose?

Daar lijkt het wel op. De Adult Psychiatric Morbidity Surveys waarin ongeveer om de 7 jaar een grote groep Britten wordt onderzocht op psychische klachten, zijn belangrijke data-mijnen waarmee al vele epidemiologische vragen over psychische stoornissen beantwoord zijn. Zo werd eerder een relatie tussen lager IQ en depressie aangetoond. En nu onderzocht men of een lager IQ (70-85) ook een verhoogde kans op psychose geeft.

Theoretisch wordt vooral een relatie tussen IQ en achterdocht verondersteld. Achterdocht heeft alles te maken met hoe je prikkels, zoals het gedrag van anderen, interpreteert. En de verwachting is dat mensen met een lager IQ hier gemiddeld genomen meer moeite mee hebben.

Van de 15.983 onderzochte Britten had 10.9% een verlaagde verbale IQ-score en deze mensen hadden 2,3 keer zo vaak klachten die voldeden aan de criteria van een psychotische stoornis (0,98% vs 0,42% van de mensen met een gemiddeld IQ). Hierbij werd gecorrigeerd voor leeftijd, gender, sociale klasse en etniciteit. De relatie tussen een verlaagd IQ en psychose werd voornamelijk verklaard door de aanwezigheid van depressie klachten (verklaarde 17,9% van die relatie) en het totaal aantal ervaringen van slachtofferschap, ofwel trauma (6%).

Mensen met een verlaagd IQ rapporteerden 2,9 keer zo vaak stemmen (2,06% vs 0,81%), maar zij bleken, en dat is toch wel opvallend, niet vaker achterdochtig te zijn (8,9% vs 8,6%). Aangezien dit toch een zeer grote dataset betreft, kunnen we er wel vanuit gaan dat dit robuuste resultaten zijn.

Deze studie laat weer eens zien hoe belangrijk de interactie tussen stemming en psychose is en dat we dus aandacht moeten hebben voor stemming in de behandeling en preventie van psychosen. Het feit dat stemmen horen vaker voorkomt bij mensen met een lager IQ is een interessante bevinding. Mogelijk zijn er relaties tussen de verbale intelligentie en factoren zoals bronmonitoring, het vermogen goed te onderscheiden welke belevingen van binnen en welke van buiten komen. En minstens zo interessant is toch dat de verbale intelligentie geen grote rol lijkt te spelen in het ontwikkelen van achterdocht. Bepaalde denkstijlen zijn wel duidelijk geassocieerd aan achterdocht, mogelijk staan die dus echt los van hoe slim iemand is.