Dat stemmen horen bij vriend en vijand binnen en buiten de GGZ voorkomt weten we. Maar wat weten we eigenlijk over de prevalentie, de verschijningsvormen en de mechanismen van stemmen horen bij mensen met een depressieve of bipolaire stemmingsstoornis (DS en BS)? Onderzoekers bundelden in deze meta-studie bevindingen over het onderbelichte fenomeen van stemmen horen bij stemmingsstoornissen….
De huidige auteurs stellen ten eerste vast dat studies naar stemmen horen bij DS en BS erg schaars zijn: ze gebruiken 14 studies, die allemaal wel methodologische problemen hebben (niet gecontroleerd, weinig proefpersonen, etc.). De prevalenties van stemmen horen in BS en DS verschillen sterk per gevonden onderzoek: 11.3% tot 62.8% voor BS en 5.4% tot 40.6% in DS. De gevonden volgorde, van meer naar minder vaak stemmen horen is: gemengde episode BS, manische episode BS, depressieve episode BS en als laatste DS. Bovendien blijken bij alle stemmingsstoornissen de stemmen vaker stemmingscongruent te zijn dan het geval is bij psychotische stoornissen (interessant, want bij BS fluctueert de stem dus vaak congruent met de stemming mee).
Naar de verschijningsvormen is te weinig onderzoek gedaan bij te weinig proefpersonen. Ook onderzoek naar mechanismen van stemmen horen bij stemmingsstoornissen is er nauwelijks. En wat er is zegt nog niet veel, bijvoorbeeld dat trauma vaak aanwezig is bij stemmen bij BS of dat de meeste stemmenhoorders daarnaast een waan hebben. Over bij stemmen horen betrokken hersengebieden en –processen bij BS (bv Sprooten et al., 2009) en DS valt eveneens weinig te melden: bijna al dit soort onderzoek is gedaan met psychotische stoornissen.
De belangrijkste vaststelling van de auteurs is dat er in de volle breedte heel veel vragen liggen voor onderzoek: naar fenomenologie, hoe stemmingsepisoden en stemmen samenhangen, hoe stemmen en wanen bij DS/BS samenhangen, verschillen in stemmen horen tussen BS/DS met echte psychotische stoornissen en de (diagnostische?) implicaties daarvan, verklaringen en modellen, beeldvormend hersenonderzoek.
Kortom: een flink artikel volgeschreven over dat we er nog niks van weten en aangetoond dat we er nog minder van begrijpen. Heerlijke wetenschap en voor wie wil een braakliggend onderzoeksterrein! Maar goed, wel duidelijk dus dat stemmen horen absoluut voorkomt bij stemmingsstoornissen.
Sprooten, E., Romaniuk, L., Giles, S., Job, D.E., Mukherjee, P., Whalley, H.C., Lawrie, S. M., Johnstone, E.C., van de Ven, V.G., McIntosh, A.M., 2009. Fronto-temporal connectivity in bipolar disorder and schizophrenia related to auditory verbal hallucinations. Neuroimage 47, S135
