Waarom is de stad een risicofactor om psychose te krijgen?

In de stad opgroeien is een risicofactor voor het krijgen van psychose. En voor het krijgen van psychische problemen in algemene zin. Maar hoe komt dat eigenlijk? Een nieuwe review heeft de inzichten hieromtrent op een rijtje gezet.

De review is een indrukwekkende verzameling van verschillende soorten onderzoek. Epidemiologisch, neurologisch, experimenteel en meer. In een tabel (zie hieronder) staat het een en ander samengevat, maar daarmee zijn de vele inhoudelijke inzichten ook weer wat gereduceerd. Lees dus vooral het hele artikel als u meer wilt weten.

De auteurs schetsen eerst twee grotendeels overlappende modellen:

(1) Attention Restoration Theory (ART), wat erop neerkomt dat aandachtsprocessen op een stadse omgeving veel meer mentale inzet en energie vragen, die dan gaandeweg opraken. Terwijl een natuurlijke omgeving meer past bij onze automatische aandachtsprocessen en daarmee weer helpt opladen.

(2) Stress Reduction Theory (SRT), wat vooral nadruk legt op onbewuste, stress-reducerende effecten van natuurlijke omgevingen op het autonome zenuwstelsel.

Voor beide modellen is inmiddels wel wat bewijs, ook experimenteel. Er is bijvoorbeeld overtuigend bewijs dat tijd spenderen in een natuurlijke omgeving stress-reducerend uitpakt, met ook positieve effecten op welzijn.

Stadse relevante factoren die potentieel negatieve effecten hebben zijn: veel mensen, lage sociale cohesie, overschrijding van persoonlijke ruimte, sociaaleconomische achterstand, milieuvervuiling, en gebrek aan groen. Deze factoren zijn uiteraard niet altijd en voor iedereen evenveel aan de orde. En ook kunnen er positieve effecten van een stadse omgeving bestaan. Maar de genoemde factoren lijken wel bij te dragen aan het grotere risico op psychische problemen.