Er is de laatste jaren veel aandacht voor de rol van traumatische gebeurtenissen in de jeugd bij het ontwikkelen van psychotische ervaringen. Traumatische ervaringen komen veel voor onder mensen met een verhoogd risico voor psychose (UHR), mensen met psychotische stoornissen en bij mensen met schizofrenie. Minder bekend is nog welke mechanismen daar nou precies onder zitten. Meer weten over hoe trauma tot psychose leidt?
Naast traumatische ervaringen weten we dat bepaalde cognitieve denkstijlen een rol spelen bij psychose. Het meemaken van iets traumatisch kan bijvoorbeeld leiden tot verkeerde betekenisgeving, selectieve aandacht voor gevaar, het meer verwachten van gevaar of springen naar conclusies. Hoewel deze cognitieve denkstijlen een duidelijke rol spelen bij psychose, zijn ze nooit eerder als verklarend mechanisme als reactie op traumatische ervaringen onderzocht. Wat ook nooit eerder onderzocht is, is in hoeverre traumatische ervaringen leiden tot een vertroebeling van het zelfbeeld of vervreemde ervaringen van het eigen lichaam of eigen gedachteprocessen (zelfstoornissen) als verklarend mechanisme voor psychose.
Voor deze studie werden 653 (waarvan 463 vrouwen) studenten vanuit verschillende faculteiten en universiteiten geworven. Studenten met een psychiatrische diagnose (of in het verleden) of een neurologische ziekte mochten niet meedoen aan het onderzoek. Traumatische ervaringen, zelfstoornissen, cognitieve denkstijlen en psychotische ervaringen werden bepaald aan de hand van vragenlijsten die de studenten zelf invulden.
Eerst keken de onderzoekers naar enkele losse verbanden. Betekenisgeving en selectieve aandacht voor gevaar bleken geassocieerd aan traumatische ervaringen. Ook zelfstoornissen hingen samen met traumatische ervaringen. Vervolgens werden er enkele verklarende modellen onderzocht. Traumatische ervaringen hingen direct samen met psychotische ervaringen. Zodra de cognitieve denkstijlen en zelfstoornissen aan het model werden toegevoegd, bleken deze verklarend te zijn voor de associatie tussen traumatische ervaringen en psychose.
Deze studie laat zien dat traumatische ervaringen tot psychose leiden via een bias in de informatieprocessen. Het lijkt erop dat traumatische ervaringen een verandering teweeg brengen in de manier waarop we onszelf en anderen zien. Mensen die een traumatische gebeurtenis hebben meegemaakt lijken gevoeliger en meer alert voor gevaar en dreiging. Daarnaast blijken ze een meer externe attributiestijl te hebben en ervaringen vaker buiten zichzelf te plaatsen. Voor de toekomst zou het interessant zijn om deze modellen te testen bij mensen met een (verhoogd risico voor) psychose.
