Gedachten over gedachten

In ieders leven zijn er momenten dat de dingen je overvallen, dat je het gevoel kwijt raakt controle te hebben. Dat je allerlei gedachten hebt die je niet plezierig vindt. Dat is onaangenaam, maar normaal. Soms zul je gewoon moeten wachten tot het voorbij is. Want je weet uit het verleden dat dit soort gevoelens en gedachten altijd weer voorbij zijn gegaan. Maar je kunt er soms ook wat aan doen. En elke keer dat het je lukt om er iets aan te doen, zal het zelfvertrouwen groeien dat je er in de toekomst wat aan kunt doen. Dat je steeds meer grip krijgt op je eigen gevoelens en gedachten.

STOP EN ADEM

Stop met datgene waar je mee bezig bent en richt je aandacht op de ademhaling. Accepteer het moment van nu, wat je nu voelt, denkt en doet. Probeer niets te veranderen en laat alles los. Wees een observator van jezelf. Laat alles zijn zoals het is. Pak daarna, met aandacht je bezigheden weer op.

BEN IK WAKKER ?

Ons brein heeft de gewoonte om steeds uit het hier-en-nu te ontsnappen en af te dwalen. We vallen vaak terug op een ‘automatische piloot’. Dit lijkt dan eigenlijk een beetje op dromen. Gedachten komen op, zonder dat wij er de baas over zijn. We sturen onze gedachten niet meer, maar zij gaan hun eigen koers.

Een goede manier om aandachtig te blijven is jezelf regelmatig de vraag te stellen: “Ben ik wakker ?” In veel gevallen is dit genoeg. Word je er nog niet wakker van, doe dan de dingen die je normaal doet om wakker te worden, zoals je (handen, polsen, voorhoofd) wassen met koud water. Even naar buiten voor wat frisse lucht. Of wat je ook maar doet om wakker te worden.

GEDACHTEN NIET SERIEUS NEMEN

Ieder mens kan in allerlei situaties gedachten hebben die spontaan opkomen of zich zelfs hardnekkig aan hem/haar opdringen. Het probleem ligt er niet in dat we die gedachten hebben, maar in het feit dat we die gedachten serieus nemen.

Veel mensen hebben op grote hoogte de gedachte ‘stel je voor dat ik naar beneden spring’. Als ze die gedachte serieus nemen gaan ze zover mogelijk van de balustrade staan. In plaats daarvan kan men ook denken: zo`n gedachte komt in me op, jammer misschien, maar ik hoef hem niet voor waar aan te nemen. Het is een van de vele gedachten die in mens in deze situatie kan hebben. Ik kan de gedachte accepteren als iets wat in mij opkomt, maar daarom nog niet waar is, en ik kan hem laten voor wat hij is.

Als ik er op door ga versterk ik de gedachte (en de gevoelens die hij oproept), als ik hem laat voor wat hij is kom ik er steeds meer los van.

Het kan helpen om te doen of het niet je gedachten zijn, maar dat iemand anders dit tegen je zegt. Je doet alleen maar iets met de ideeën en gedachten van een ander als ze zinvol overkomen en als ze je helpen om je doelen te bereiken. Vergelijk het met het verschil bij sub-assertiviteit en assertiviteit. Assertief is onder andere om NEE te kunnen zeggen tegen iemand anders wanneer je het niet wilt. Zo kun je ook assertief worden tegen je eigen gedachten. Indien je eigen gedachten je niet helpen, als je er ongelukkig van wordt, als ze je belemmeren om de dingen te doen die goed voor je zijn. Zeg dan op een respectvolle manier NEE tegen je eigen gedachten.

IK BEN NIET MIJN GEDACHTEN

Sommige gedachten, met name de gedachten rondom dingen die we moeten, zijn `stemmen van vroeger’. Ze zijn bijvoorbeeld de weerslag van de stemmen van je ouders die honderden keren dezelfde boodschap hebben gegeven. Of het zijn conclusies die je zelf hebt getrokken bij voor jou ingrijpende levenservaringen.
Steeds weer kunnen die ‘stemmen’ in je op komen: je moet…., het is verschrikkelijk als…, etc.
De vraag is nu, of je op dit moment, in dit jaar nog steeds naar de ‘stem’ wilt luisteren.
Stel jezelf op zo`n moment de vraag: wil ik nog steeds naar die ‘stem’ luisteren, klopt het nog wel voor mij, helpt het mij ?
Als die ‘stemmen’ ook nu voor je waar zijn kun je beslissen om ze te houden.
Als ze niet meer voor je kloppen kun je leren om ze los te laten. Je zult merken dat ‘stemmen’ die er al heel lang zijn een tijd nodig hebben om te verflauwen. Gun jezelf ook de tijd om ze los te laten. Om te merken dat je ze elke dag een klein beetje meer los kan laten.

Hier staan een aantal voorbeelden van wat je zou kunnen proberen. Spreekt het je aan, dan zul je vooral moeten oefenen. Helaas komt het niet vanzelf. Verlies de moed niet wanneer het een keer niet lukt. Want het belangrijkste zijn de keren dat het je wel lukt. Op die manier zul je erachter komen dat je steeds meer de baas wordt over jezelf, je gevoelens en je gedachten.

KOM MAAR OP

Hardnekkige gedachten en gevoelens zijn vaak zo heftig dat we er liever niet aan willen denken. We willen ze wegstoppen, er voor vluchten of ze bezweren. Hoe meer energie we hierin steken hoe hardnekkiger ze schijnen te worden.
Beter is jezelf ermee te confronteren. Ga er op goede momenten voor zitten. Accepteer wat er in je is, voel wat je voelt, denk wat je denkt. Onderga wat er te ondergaan is. Loop er niet voor weg. Na verloop van tijd zul je merken dat de heftigheid van je gedachten en gevoelens afneemt en plaats maakt voor een meer passende reactie.

Voor sommige mensen helpt het om dit soort van gedachten op te schrijven. Ook kan het helpen om ze in te delen in rubrieken. “O ja, dit is weer zo’n twijfel gedachte.” Je zult merken dat de meeste gedachten vaak voorkomen en helemaal niet de moeite waard zijn om elke keer weer aandacht aan te besteden.

BOEMANNEN

Veel mensen hebben de boeken van Harry Potter gelezen. In een van de boeken komen Boemannen voor. Boemannen zijn realiteit geworden angsten. Ron’s extreme angst voor spinnen krijgt vorm in een grote echte spin in het klaslokaal. De oplossing is de toverspreuk Ridicolo (belachelijk) uit te spreken en tegelijk de angst een belachelijk makende vervorming geven. In Ron’s geval rolschaatsen aan de poten van de spin. De angst verdampt dan en daarmee de Boeman.

Een mooie vervorming is bijvoorbeeld om je voor te stellen dat iemand die je heel imponerend vind en waar je bang van bent, voor te stellen op de WC met de broek op de enkels terwijl hij/zij moeite doet om te poepen.